ДУРТАЙ ШҮЛЭГ: Б. АНАР-ЭРДЭНЭ

 

Энэ удаагийн "ДУРТАЙ ШҮЛЭГ" буланы зочин хойморт Б. Анар-Эрдэнэ морилж байна. Алс АМЕРИК оронд эрдэм сурч түүний мэндийг энэхүү булангаар дамжуулж та бүхэнд хүргэж байна. 

Өрнөдийн амьдралын хэт ачаалалтай хэрнээ гүехэн хэмнэлд ороод заримдаа гарч чадахгүй байх үедээ шүлэг унших дуртай.

Олон яруу найрагчд нэрлэж болох ч энэ удаад Б.Батзаяагийн шүлгийг онцолмоор байна. Түүний шүлгүүд надад Кандинскийгийн зураг шиг онцгой гоё мэдрэмж төрүүлдэг.


Бодит амьдрал болон төсөөллийн орон зайныхаа тэг дунд нь явдаг над шиг хүмүүст л тохирсон юм шиг дотоод уянгатай, абсракт шүлгүүдтэй санагддаг.


“ Гуравдугаар сарын хорин нэгэн”


Тамхины утаа шиг замхарч буй энэ өдрийг хардаа:

                     аварга том цог шиг улалзан буй нарыг ээ

                     агаарт гэнэтхэн үүсээд сэмхэн замхрах үүлсийг ээ

                     үүлсийг зөөлнөөр үүсгэн буй

                     үл үзэгдэгчийн амьсгал мэт салхийг ээ

                     арилан замхарч буй энэ өдрийн аварга улаан цогийг

                     архан ишнээс нь атгаж буй тэр бахим гарыг ээ

                     ахиулж жаахан ажвал үүл манан дундаас тодрох

                     амгалан дүр бүхий амьсгалж буй бурханыг ээ

                     тамхи татаж буй эдгээр бурхадыг хар даа.

 

Бас зохиолч Б.Батрэгзэдмаа эгчийн “Миний үнэн” гээд шүлэгт нь дуртай. Нэг тийм зөөлөн, хайрлам шүлэг. Тэмүүлж байгаа бүхнээ орхиод нэг том далавчин дор нөмөрдөөд суумаар мэдрэмж төрүүлдэг.

 

“Миний үнэн”

Хоолой зангирахад зангиралыг минь тайлж өгөх

Хүзүү гудайхад тэргүүнийг минь өөд өргөх

Чамайг би дагана, би ийм хүзүүтэй, хоолойтой билээ.

Би бас зөөлөн, урсамтгай, үерлэмтгий сэтгэлт билээ

Чамайг би дагана, би цээжиндээ ийм мөрөн голтой

Долгион давалгааг нь даадаггүй.

Бие минь ядруу буурай, хатуу хүндийг үүрч чаддаггүй

Булчин минь сул, чамайг би дагана.

Би бас хэвлийдээ амь тээнэ, чамайг би түшихээр дагана.

Би их хүслэнтэй, хүслэнгээр дүүрч зүрх өвддөг

Бүх сайн сайхны хүслэнгээр зүрхээ дүүргэснээс би өвддөг

Хүслийг минь хөнгөлж өгөх чамайг би дагана.

Хоолой зангирахад зангиралыг минь тайлж өгөх

Хүзүү гудайхад толгойг минь өндийлгөх

Зүрх хүслэнгээр дүүрэхэд дундруулж өгөх

Хэвлий хүндрэхэд түших..., чамайг би дагана.

Хөх минь ч зангиран хатуурах...

Өрөвдөлтэй, хөөрхий чамайг даган,

Чиний хайр элбэрэлийг горьдон бүртэлзэнэ, бөлтөлзөнө...

Би ийм билээ, хайрлахаас аргагүй хүзүү, толгой, зүрх, цээж, хэвлийтэй билээ.

Чамайг би дагахаас өөр замгүй

Намайг чи хайрлахаас өөр аргагүй.

 

Уугуул Америкчуудаас төрөн гарсан алдартай яруу найрагч учраас Жой Харжо-д хайртай. Түүний шүлэгнээс дуртай нэг шүлгээ орчуулснаа хуваалцъя. Уран бүтээлч, орчуулагч биш учраас алдаа гаргасан байж магадгүй.

 

“Буцааж өгч байна, чамайг

Чөлөөлж байна чамайг, миний үзэсгэлэнт бас хөнөөлт айдас минь

Чөлөөлж байна чамайг.

Хайрлагдаж бас үзэн ядагдсан ихэр минь байлаа чи

Харин одоо би өөр шигээ чамайг мэдэхгүй байна.

Чөлөөлж байна чамайг, охидынхоо л үхэл дээр мэдэрч болох бүхий л өвдөлттэйгөө

Одоо чи миний төрөл садан биш.

Буцааж өгч байна чамайг, гэрийг минь шатаан, үрсийг минь цаазалж, ах дүүсийг минь хүчирхийлсэн харгис тэр цэргүүдэд,

Буцааж өгч байна чамайг, гэдэс минь өлсгөлөн байхад бидний хоолыг булаасан тэдэнд.

Чөлөөлж байна чамайг, айдас минь,  нүдтэй төрсөн ч түүнийгээ хэзээ ч аниж чадахгүй болтол энэ бүхнийг чи надад харуулсан

Чөлөөлж байна чамайг айдас минь, нүцгэлж намайг хөлдөөж өвөлд нь ч, нэвтэлшгүй бүгчимээр зунд нь ч зовоож ахин чадахгүйгээр

Чөлөөлж байна чамайг, чөлөөлж байна.

Би ууртай байхаас айхгүй байна

Би баярлаж цэнгэхээс айхгүй байна.

Би хар байхаас айхгүй байна

Би цагаан байхаас айхгүй байна.

Би өлсөхөөс айхгүй байна

Би цатгалан байхаас айхгүй байна.

Би үзэн ядагдахаас айхгүй байна

Би хайрлагдахаас айхгүй байна, хайрлагдахаас, хайрлагдахаас айдас минь.

Өө, намайг чи боомилсон, уяаг нь би чамд өгсөн

Хэвлийг минь чи сийчсэн, хутгыг нь би чамд өгсөн

Намайг чи тарчлаан зовоосон ч өөрийгөө би чамд өвтгөхийг зөвшөөрсөн.

Буцааж авч байна би өөрийгөө, айдас минь

Одоо чи миний сүүдэр биш

Огт гараасай хөтлөхгүй чамайг

Амьдарч чадахгүй чи нүдэнд минь, чихэнд минь, дуу хоолойнд минь, хэвлийд минь эсвэл зүрхэнд минь, зүрхэнд минь, зүрхэнд минь.

Гэвч нааш ир, айдас минь

Амьд байна би, харин чи үхэхээс айж байна.

Сэтгэгдэл хэсэг